Twórca impresjonizmu – Claude Monet

Oskar Claude Monet urodził się 14 listopada 1840 roku w Paryżu. Gdy miał pięć lat jego rodzina przeprowadziła się do Hawru. Monet spędził beztroskie dzieciństwo w kontakcie z naturą. Doświadczenia te wywarły ogromny wpływ na twórczość artysty. Po ukończeniu szkoły, w latach 1856-1858  młody Claude zaczął odnosić pierwsze sukcesy artystyczne, wykonując liczne karykatury mi. n.: aktorów teatralnych Grassota, Leclére’a, Gota; autora sztuk teatralnych Lurine’a oraz pobieżnie naszkicowaną postać aktorki Brohan oraz Julesa Françoisa Fleury-Hussona słynnego pisarza i krytyka sztuki (znanego jako Champfleury). Ojciec malarza chciał, aby Claude zajął się rodzinnym interesem, czyli sklepem, lecz Claude wolał malować.

W Hawrze malarz zetknął się w roku  1858 z Eugéne Boudinem, który stał się jego pierwszym nauczycielem i zachęcił do malarstwa plenerowego. Po latach Monet wspomniał przyjaciela jako człowieka, który „otworzył mu oczy” i pomógł zrozumieć naturę.

Claude Monet zdefiniował swoją rolę w historii sztuki i impresjonizmu: „Zawsze miałem wstręt do teorii… moją zasługą jest tylko to, że malowałem z natury, starając się oddać wrażenie z efektów najbardziej ulotnych i bardzo mi przykro, że za moją przyczyną nadano nazwę grupie artystów, spośród których większość nie miała nic wspólnego z impresjonizmem”. Claude nazywany ojcem impresjonizmu, mówił „malujemy tak, jak ptak śpiewa”. Malarz ze zdumiewającą szybkością malował elementy subtelne, przemijające kolory, potrafił uchwycić chwilowość doznanego wrażenia.

W 1859 udał się do Paryża i wstąpił do Akademii Suisse. Zetknął się tam z Pissarem. Dzięki ciotce Jeanne-Marie Lecadre, która zapłaciła wymaganą przez państwo pokaźną sumę pieniędzy, Claude został zwolniony z dalszej służby w wojsku. Ciotka finansowała też jego naukę.   Po powrocie ze służby wojskowej uczęszczał do pracowni Gleyre’a i zaprzyjaźnił się z Bazille’em, Sisleyem i Renoirem.

W 1866 wystawił „Portret Kamili”, którą poślubił w 1870 roku. Z Camille Doncieux miał syna Jeana a następnie w 1878 roku urodził się syn Michael.  Kamila zaczęła chorować, bardzo cierpiała. Umarła  w Vatheuil, gdzie wyjechali na lato. Po śmierci Kamili Monet poślubia Alice Hoschedé, wdowę po Erneście Hoschedé kolekcjonerze, obrazów Moneta, z którą  notabene miał wcześniej romans. Alice Hoschedé miała z pierwszym mężem sześcioro dzieci.

Monet kochał kwiaty. Wszędzie gdzie mieszkał, w Saint Michael, w Argenteuil i Vétheuil, zakładał piękne ogrody. Obok domu w Giverny sadził rozpięte na pergolach pnące róże. Wzdłuż ścieżek sadził irysy, dalie, piwonie i chryzantemy. Kupując błotnistą działkę, stworzył ogród wodny. W stawie umieścił nenufary, obok zaś płaczącą wierzbę i rośliny sprowadzone z Japonii. Po ścieżkach tego cudownego ogrodu przechadzać się będą  członkowie rodziny Monet-Hoschedé. Najstarsza pasierbica Blanche poślubia starszego syna Moneta. Jean jest chemikiem i młoda para opuszcza Giverny. Blanche powróci tu dopiero po śmierci męża w 1914 roku,. Od tej pory opiekować się będzie teściem i zarazem ojczymem z czułością i poświęceniem. Michel, drugi syn Moneta i Kamili, po śmierci ojca zostawia Giverny w rękach Blanche i jej brata Jeana-Pierre’a Hoschedé. Obydwoje umierają bezpotomnie. Zgodnie z ostatnią wolą posiadłość w Giverny i zdobiące ja obrazy przeszły na własność muzeum Marmottan.

Obraz „Impresja, wschód słońca” od którego wzięła się nazwa kierunku w malarstwie, został zaprezentowany w 1874 roku na wystawie w Atelier fotografa Nadara. Obraz kupił Ernest Hoschedé i kilku krytyków broniło nowego prądu, dostrzegając w nim tendencje  nowatorskie. Pojawiło się paru marszandów, wśród nich Paula Durand-Ruel, którzy stawiając na młodych zaczynali regularnie kupować ich prace.

Zainteresowany grą świateł malarz postanowił namalować Katedrę w Rouen. Monet starał się skupić na fragmentach gotyckiej budowli, wybrał wieżę św. Marcina i wieżę Albane. Interesował  się wyłącznie wędrówką światła po kamieniu. Malując ten obraz mówił:” Im bardziej posuwa się moja praca, tym trudniej mi pokazać co czuję. Myślę, że ten kto ukończył obraz jest strasznym pyszałkiem”.

Pomimo kłopotów ze zdrowiem i wzrokiem Monet wyjechał do Londynu i Wenecji, gdzie malował „Parlament Londyński”,”Pałac Dozów”. W 1911 umiera jego żona Alice, natomiast w 1914 syn Jean. Kłopoty ze wzrokiem nasilają się. W 1923 malarz poddał się operacji usunięcia katarakty z prawego oka. Po operacji Monet musiał nosić okulary, dzięki którym ukończył swoje ostatnie dzieło „Nenufary”. Monet najbardziej lubił obserwować staw z liliami wodnymi, śledził różowe i zielonkowate odblaski w nieruchomej wodzie, odbicia drzew i obłoków, odcienie nenufarów.

Monet zmarł 5 grudnia 1926 roku na nieuleczalny nowotwór oka. Został pochowany na cmentarzu w Giverny. Przed śmiercią mistrz z Giverny sformułował swoją definicję impresjonizmu:” Impresjonizm jest odczuciem chwili(…) to kwestia instynktu”. Niewątpliwie artysta był prekursorem impresjonizmu, geniuszem talentu i osobiście stał się moim ulubionym malarzem.

Jedynym obrazem Moneta w polskich zbiorach jest ” Plaża  w Pourville” własność Muzeum Narodowego w Poznaniu, by zobaczyć pozostałe musicie udać się przede wszystkim
do Paryża do Muzeum d’Orsay, Muzeum de l’Orangerie  i Muzeum Marmottan („Impresja, wschód słońca” znajduje się w tym muzeum).

Jego pozostałe najsłynniejsze dzieła to m.in. „Taras w Sainte-Adresse”, „Dworzec Saint -Lazare”, „Kobieta z parasolką”, „Stogi”, „Most Waterloo”, „Maki”, „Śniadanie na trawie”, „Most w Argenteuil”, „Irys”, „Białe nenufary” itd.

Newsa przygotowała: p. prof. Sylwia Płaczek.